TY - JOUR ID - 110 TI - مقایسه فلسفه علم تاریخ از دیدگاه ابن‌خلدون و استاد مطهری JO - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) JA - 9 LA - fa SN - 2423-5679 AU - Mousa, AD - AU - Alireza, Javadzadeh AD - استادیار - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی Y1 - 2014 PY - 2014 VL - 4 IS - 2 SP - 7EP - 25تاریخ ,فلسفه تاریخ ,فلسفه نظری تاریخ ,فلسفه علم تاریخ ,تاریخ علمی ,قانون‌مندی اجتماع ,DO - AB - عبدالرحمن ابن خلدون، تاریخ را به «ظاهر» و «باطن»، و استاد مرتضی مطهری، آن را به سه نوع «نقلی»، «علمی» و «فلسفه‌ی (نظری) تاریخ» تقسیم کرده اند. ظاهر تاریخ با تاریخ نقلی، و باطن تاریخ با تاریخ علمی، قابل تطبیق است. اما ابن خلدون، واژه‌ی معادلِ فلسفه (نظری) تاریخ براساس اصطلاح استاد مطهری را مشخص نساخته، و در این زمینه بحثی به صورت مستقیم طرح نکرده است. با وجود تأیید کلی هر دو اندیشمند نسبت به تاریخ نقلی، به نظر می رسد اعتماد شهید مطهری به مطالب تاریخ نقلی، در مقایسه با ابن خلدون بیشتر است. علی رغم آنکه قانون مندی تاریخ و اجتماع انسانی (به عنوان باطن تاریخ یا تاریخ علمی)، نزد هر دو متفکر، مسلّم می باشد، استاد مطهری، دستیابی به آن قوانین را، به دلیل پیچیدگی انسان و به ویژه جامعه انسانی، دشوار دانسته است. اما ابن خلدون، در مقام عمل، با تسامح زیاد و نقض های متعدد، اقدام به بیان قوانین اجتماعی فراوان نموده است. از سوی دیگر، برخلاف استاد مطهری، که تاریخ علمی را مبتنی بر «اصالت جامعه»، و نیز روند علم تاریخ را رو به تکامل می داند، از مطالب ابن خلدون چنین برداشتی به دست نمی آید. UR - https://pajohesh.nashriyat.ir/node/110 L1 - https://pajohesh.nashriyat.ir/sites/pajohesh.nashriyat.ir/files/article-files/1_3.pdf ER -