TY - JOUR ID - 5001568 TI - روش‌های پژوهش تحلیل محتوا JO - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) JA - 9 LA - fa SN - 2423-5679 AU - Atefe, Ghadiri Fard AD - AU - Seyfollah, Fazlollahi Ghamshi AD - دانشیار - گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه طلوع مهر، قم، ایران Y1 - 2025 PY - 2025 VL - 15 IS - 2 SP - EP - DO - 10.22034/pajohesh.2025.5001568 AB - تحلیل محتوا به‌عنوان یک روش تحقیقی پیشرفته، باهدف استخراج معانی و الگوهای نهفته در داده‌های متنی، تصویری و چندرسانه‌ای، در بسیاری از پژوهش‌های علمی در حوزه‌های مختلف، از جمله علوم‌انسانی، اجتماعی، فناوری و بازاریابی، به کار گرفته می‌شود. این روش می‌تواند به‌صورت کیفی یا کمی اجرا شود و در هر دو رویکرد، به کشف الگوها، معانی و ساختارهای پنهان در داده‌ها می‌پردازد. در تحلیل محتوا کمی، با کدگذاری و شمارش واژگان خاص، اطلاعات جمع‌آوری‌شده به‌صورت عددی تحلیل می‌شود، درحالی‌که تحلیل محتوا کیفی بیشتر بر شناسایی الگوهای معنایی و تفسیر محتوا تمرکز دارد. با پیشرفت‌های فناوری‌های پردازش داده‌ها و ظهور ابزارهای هوش مصنوعی، تحلیل محتوا به یکی از ابزارهای نوین و کارآمد برای پردازش داده‌های دیجیتال تبدیل شده است. این مقاله با بررسی اصول، مراحل و روش‌های تحلیل محتوا، بر اهمیت آن در پژوهش‌های علمی و کاربردهای گسترده‌اش در حوزه‌های مختلف تأکید دارد. همچنین، چالش‌هایی چون قابلیت اطمینان بین کدگذار و تکامل سریع داده‌های دیجیتال نیز در کنار پیشرفت‌های روش‌شناختی و فناوری‌های نوین، کارایی تحلیل محتوا را افزایش داده است. در نهایت، تحلیل محتوا به‌عنوان ابزاری برای درک بهتر پویایی‌های اجتماعی، فرهنگی و ارتباطی، نقش بسزایی در تسهیل همکاری‌های بین‌رشته‌ای و توسعه درک جامع‌تری از جامعه بشری ایفا می‌کند. UR - https://pajohesh.nashriyat.ir/node/5001568 L1 - ER -