TY - JOUR ID - 5001718 TI - روش‌شناسی تحلیل گفتمان؛ ابزارهایی برای فهم ساختارهای اجتماعی JO - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) JA - 9 LA - fa SN - 2423-5679 AU - Fatemeh, Mohajernia AD - AU - Seyfollah, Fazlollahi Ghamshi AD - دانشیار - گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه طلوع مهر، قم، ایران Y1 - 2024 PY - 2024 VL - 14 IS - 2 SP - 55EP - 76گفتمان ,روش ,سلطه ,تحليل گفتمان انتقادي ,دال مرکزي ,خرده دال ,مفصل‌بندي ,DO - 10.22034/pajohesh.2025.5001718 AB - «گفتمان» به‌مثابة روش، رویکردی در علوم اجتماعی و انسانی است که به تحلیل و تفسیر متون، گفتارها و تعاملات اجتماعی می‌پردازد و بر این باور استوار است که زبان و گفتار، نه‌تنها ابزارهای ارتباطی، بلکه سازنده‌های واقعیت اجتماعی نیز هستند. مقالة حاضر در پی آن است که روش «گفتمان» لاکلا و موفه را به‌عنوان ابزاری قدرتمند برای درک عمیق‌تر روابط اجتماعی و فرهنگی تحلیل و بررسی کند. هدف اصلی این پژوهش پاسخ به این پرسش اساسی است که روش «گفتمان» لاکلا و موفه چگونه می‌تواند به تحلیل و تفسیر پیچیدگی‌های جامعة انسانی و تأثیرات زبان بر رفتارها و نگرش‌ها کمک کند؟ در این پژوهش، از روش «تحلیل گفتمان انتقادی» (CDA) برای بررسی چگونگی بازتولید و تقویت روابط قدرت از طریق گفتمان بهره گرفته شده است. با استفاده از این روش، نشان داده خواهد شد که چگونه رویکرد لاکلا و موفه می‌تواند در تحلیل گفتمان قدرت و آشکارسازی سازوکارهای پنهان آن مؤثر باشد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که روش گفتمان لاکلا و موفه با ارائة چارچوبی دقیق و منسجم، امکان تحلیل عمیق‌تر و همه‌جانبه‌تر گفتمان را فراهم می‌سازد و با تأکید بر مفاهیمی همچون دال مرکزی، خرده‌دال‌ها و مفصل‌بندی، به پژوهشگران در شناخت بهتر پیچیدگی‌های جامعة انسانی و تأثیرات زبان بر رفتارها و نگرش‌ها یاری می‌رساند. نتایج این پژوهش می‌تواند برای پژوهشگران و علاقه‌مندان به این حوزه مفید و راهگشا باشد. UR - https://pajohesh.nashriyat.ir/node/5001718 L1 - https://pajohesh.nashriyat.ir/sites/pajohesh.nashriyat.ir/files/article-files/5001718-1761395290.pdf ER -