@article {
author = {Tahayori, Ahmadreza},
title = {جستاری در فلسفة علم، معناشناسی «مبنا» و «اصل» و ربط این دو},
journal = {روش شناسی پژوهش در علوم انسانی 28 ، پاییز و زمستان 1402},
volume = {14},
number = {2},
pages = {77-95},
year  = {2024},
publisher = {Imam Khomeini Educational and Research Institute},
issn = {2423-5679},
eissn = {2980-8529},
doi = {10.22034/pajohesh.2025.5001856},
abstract = {Based on the foundationalist approach in epistemology, knowledge is a layered structure, with the underlying layer formed by "foundations" (mabani) and "principles" (osul), upon which theories are superstructures. One of the most crucial steps in understanding, critiquing, or producing a theory is the correct comprehension of the foundations and principles governing that theory, and disagreements among theories trace back to differences in their foundations and principles. This paper, by examining the definitions of the terms "foundation" and "principle," demonstrates that these two concepts are equivalent to "propositional principles" (mabadi-e tasdiqi) in logic. "Propositional principles" comprise two categories of universal propositions: descriptive propositions containing "is-statements" that determine the orientation and method of research (foundations), and prescriptive propositions containing "ought-statements" that are the instruments for the practical realization of the foundations (principles). The paper is organized using a "philosophical and epistemological" approach and the research method is descriptive-analytical.},
keywords = {propositional principles, foundations, principles, universal propositions containing, universal propositions containing Rresearch, underlying and superficial layers of knowledge, },
title_fa = {جستاری در فلسفة علم، معناشناسی «مبنا» و «اصل» و ربط این دو},
abstract_fa ={بر اساس رویکرد مبناگرایانه در معرفت‌شناسی، معرفت امری لایه‌لایه است که لایۀ زیرین آن را «مبانی» و «اصول» تشکیل می‌دهد و نظریه‌ها به‌مثابة روبناهایی بر این بنیادها استوارند. از مهم‌ترین گام‌ها در فهم، نقد یا تولید یک نظریه، درک صحیح مبانی و اصول حاکم بر آن نظریه است و اختلاف میان نظریه‌ها به تفاوت در مبانی و اصول بازمی‌گردد. این نوشتار با بررسی تعاریف واژگان «مبنا» و «اصل» نشان می‌دهد که این دو مفهوم معادل «مبادی تصدیقی» در منطق‌اند. «مبادی تصدیقی» شامل دو دسته قضایای کلی است: قضایای توصیفی حاوی «هست‌ها» که جهت‌گیری و روش تحقیق را تعیین می‌کنند (مبانی)، و قضایای دستوری حاوی «بایدها» که ابزار تحقق عملی مبانی‌اند (اصول). روش تحقیق در این مقاله توصیفی ـ تحلیلی بوده و با رویکردی «فلسفی و معرفت‌شناختی» سامان یافته است.},
keywords_fa = {مبادي تصديقي ,مباني ,اصول ,قضاياي کلي حاوي «هست‌ها» ,قضاياي کلي حاوي «بايد‌ها»ي تحقيقي ,لايه‌هاي زيرين و روئين معرفت ,},
url = {https://pajohesh.nashriyat.ir/node/5001856},
eprint = {https://pajohesh.nashriyat.ir/sites/pajohesh.nashriyat.ir/files/article-files/5001856-1761395328.pdf}
}