TY - JOUR ID - 5001856 TI - جستاری در فلسفه علم، معناشناسی «مبنا» و «اصل» و ربط این دو JO - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) JA - 9 LA - fa SN - 2423-5679 AU - Ahmadreza, Tahayori AD - دانشجوی دکتری - جامعةالمصطفی العالمیه Y1 - 2024 PY - 2024 VL - 14 IS - 2 SP - EP - مبادی تصدیقی ,مبانی ,اصول ,قضایای کلی حاوی «هست‌ها» ,قضایای کلی حاوی «باید‌ها»ی تحقیقی ,لایه‌های زیرین و روئین معرفت ,DO - 10.22034/pajohesh.2025.5001856 AB - بر اساس رویکرد مبناگرایانه در معرفت‌شناسی، معرفت امری لایه‌لایه است که لایۀ زیرین آن را «مبانی» و «اصول» تشکیل میدهد و هر نظریهای پوستهای است که هسته‌‌اش «مبانی»و«اصول» هستند و از مهمترین گامها در فهم یا نقد یا تولید یک نظریه، درک صحیح مبانی و اصول آن نظریه هستند اولین گام در این مسیر شناسائی معنای «مبنا»و«اصل» است. نگارنده با مقایسۀ تعاریف مختلف نشان داده که این دو واژه مرادف با «مبادی تصدیقی» در اصطلاح منطقیون هستند و در اکثر موارد همین معنی مورد نظر تعریفکنندگان بوده و عموم مصادیق مذکور برای «مبنا»و«اصل» در زمرۀ مبادی تصدیقی می‌باشند. بنابراین، «مبادی تصدیقی» شامل دو دسته قضایا است: 1. قضایای کلیِ توصیفی که حاوی «هستها» و منشاء گزاره‌ها و نتایج تحقیقی یک علم و حاکم بر آنها بوده، هدف علم بر اساس آنها تعیین شده، جهت‌گیری و رویکرد کلی و روش تحقیق علم از آنها شکل گرفته و معیار صحت و سقم محصولات معرفتی آن علم می‌باشند. (مبانی) 2. قضایای کلیِ دستوری و حاوی گونه‌ای از «بایدها»ی تحقیقی که منتج از مبانی و ناظر به اهداف علم بوده؛رویکرد کلی و روش تحقیق علم را متعین ساخته و ابزار عملیاتی‌سازی مبانی و تحقق عینی آنها هستند. (اصول) روش تحقیق «توصیفی تحلیلی» است UR - https://pajohesh.nashriyat.ir/node/5001856 L1 - ER -