TY - JOUR ID - 5001856 TI - جستاری در فلسفة علم، معناشناسی «مبنا» و «اصل» و ربط این دو JO - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) JA - 9 LA - fa SN - 2423-5679 AU - Ahmadreza, Tahayori AD - دانشجوی دکتری - جامعةالمصطفی العالمیه Y1 - 2024 PY - 2024 VL - 14 IS - 2 SP - 77EP - 95مبادي تصديقي ,مباني ,اصول ,قضاياي کلي حاوي «هست‌ها» ,قضاياي کلي حاوي «بايد‌ها»ي تحقيقي ,لايه‌هاي زيرين و روئين معرفت ,DO - 10.22034/pajohesh.2025.5001856 AB - بر اساس رویکرد مبناگرایانه در معرفت‌شناسی، معرفت امری لایه‌لایه است که لایۀ زیرین آن را «مبانی» و «اصول» تشکیل می‌دهد و نظریه‌ها به‌مثابة روبناهایی بر این بنیادها استوارند. از مهم‌ترین گام‌ها در فهم، نقد یا تولید یک نظریه، درک صحیح مبانی و اصول حاکم بر آن نظریه است و اختلاف میان نظریه‌ها به تفاوت در مبانی و اصول بازمی‌گردد. این نوشتار با بررسی تعاریف واژگان «مبنا» و «اصل» نشان می‌دهد که این دو مفهوم معادل «مبادی تصدیقی» در منطق‌اند. «مبادی تصدیقی» شامل دو دسته قضایای کلی است: قضایای توصیفی حاوی «هست‌ها» که جهت‌گیری و روش تحقیق را تعیین می‌کنند (مبانی)، و قضایای دستوری حاوی «بایدها» که ابزار تحقق عملی مبانی‌اند (اصول). روش تحقیق در این مقاله توصیفی ـ تحلیلی بوده و با رویکردی «فلسفی و معرفت‌شناختی» سامان یافته است. UR - https://pajohesh.nashriyat.ir/node/5001856 L1 - https://pajohesh.nashriyat.ir/sites/pajohesh.nashriyat.ir/files/article-files/5001856-1761395328.pdf ER -