@article {
author = {shoshtari, Mahdi},
title = {مباحث الفاظ اصول فقه به مثابه منطق دلالت‌شناختی نظریه‌پردازی در علوم انسانی اسلامی},
journal = {روش شناسی پژوهش در علوم انسانی 30 ، پاییز و زمستان 1403},
volume = {15},
number = {2},
pages = {-},
year  = {2025},
publisher = {Imam Khomeini Educational and Research Institute},
issn = {2423-5679},
eissn = {2980-8529},
doi = {10.22034/pajohesh.2025.5003161},
abstract = {},
keywords = {},
title_fa = {مباحث الفاظ اصول فقه به مثابه منطق دلالت‌شناختی نظریه‌پردازی در علوم انسانی اسلامی},
abstract_fa ={یکی از چالش‌های بنیادین در مسیر تولید علوم انسانی اسلامی، فقدان روش‌شناسی‌ای بومی، منسجم و معرفت‌زا برای استخراج مفاهیم و نظریه‌ها از متون دینی است. این مقاله با تمرکز بر «مباحث الفاظ» در اصول فقه، به بررسی این فرضیه می‌پردازد که قواعد دلالت‌شناختی اصول فقه - نظیر ظهور، عموم و خصوص، مطلق و مقید، سیاق و مدلول‌های التزامی – می‌توانند نقش روش‌شناسی در فرآیند نظریه‌پردازی علوم انسانی اسلامی ایفا کنند. روش این پژوهش، تحلیلی-نظری و مبتنی بر تطبیق قواعد اصولی با ساختارهای مفهومی در علوم انسانی است.
در هر بخش از مقاله، یکی از قواعد مباحث الفاظ معرفی و تحلیل شده و با ارائه نمونه‌هایی از حوزه‌هایی همچون تربیت، روان‌شناسی، جامعه‌شناسی و سیاست، نشان داده شده که چگونه این قواعد می‌توانند از متون دینی، گزاره‌هایی منسجم و قابل نظریه‌پردازی استخراج کنند. همچنین، الگویی گام‌به‌گام برای تبدیل مفاهیم دینی به نظریه‌های علمی ارائه شده که شامل مراحل انتخاب مسئله، تحلیل دلالی، استخراج مفاهیم نظری، و ارزیابی نظریه در چهارچوب اسلامی است.
نتیجه پژوهش حاکی از آن است که مباحث الفاظ، به‌عنوان ابزار فهم عقلانی و زبان‌شناسانه متون، می‌توانند پایه‌ای روشمند و بومی برای توسعه علوم انسانی اسلامی فراهم کنند.},
keywords_fa = {مباحث الفاظ ,نظریه‌پردازی ,علوم انسانی اسلامی ,دلالت‌شناسی ,اصول فقه ,},
url = {https://pajohesh.nashriyat.ir/node/5003161},
eprint = {}
}