سال پنجم، شماره دوم، پياپي 10، بهار و تابستان 1395

محمود نوذري / استاديار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه  mnowzari@rihu.ac.ir

دريافت: 10/2/1395 ـ پذيرش: 16/05/1395

چکيده

مطالعات روان شناسانه ديني شناخت، احساس و رفتار ديني را از منظر نظريه هاي روان شناختي بررسي مي کند و فهمي روان شناختي و نو از شناخت، احساس و رفتار ديني ارائه مي کند. در غرب هم زمان با شروع اين مطالعات، مناقشات نظري دربارة امکان، اعتبار و سودمندي فهم روان شناختي از دين، به ويژه در بين عالمان مسيحي نيز آغاز شده و تاکنون ادامه دارد. در ايران، گرچه اين گونه مطالعات گسترش پيدا کرده است، ولي مباحث نظري توسعه چنداني پيدا نکرده است. اين پژوهش، با هدف گزارش ديدگاه موافقان و مخالفان اين دست پژوهش ها در غرب و ارائه راهکارهايي براي ارتقابخشي به کيفيت پژوهش ها و توسعه مباحث نظري و کمک به اسلامي سازي علم در ايران ارائه شده است. روش پژوهش توصيفي ـ تحليلي است. يافته هاي پژوهش نشان مي دهد که دلايل موافقان و مخالفان مطالعات روان شناسانه ديني، حول محورهاي جبرگرايي يا عدم جبرگرايي، تقليل گرايي يا عدم تقليل گرايي، تعارض يا عدم تعارض ذاتي تبيين هاي علمي و ديني، سودمندي يا عدم سودمندي عملي، نتايج روان شناسانه ديني و حجيت يا عدم حجيت فهم روان شناختي از مفاهيم و گزارة ديني سامان يافته است.

كليدواژه ها: مطالعات روان شناسانه ديني، روان شناسي دين، امکان، اعتبار و سودمندي روان شناسي دين، شناخت ديني، رفتار ديني.