سال هشتم، شمارة اول، پياپي 15، بهار و تابستان 1396
مرتضي شيرودي / دانشيار مرکز پژوهشي تمدن اسلامي و دين پژوهي پيامبر اعظم صلي الله عليه و آله وسلم morteza.shiroodi@tamadonpajoohi.ir
دريافت: 06/07/1398 - پذيرش: 09/09/1398
چکيده
حاصل پروژة مدرنسازي در غرب، ظهور دو دنياي مدرن و غيرمدرن است؛ دنياهايي که هيچ تناسبي با هم نداشت و در مقابل هم قرار ميگرفت. اين تضادها، در دو سطح سيرت و صورت جريان و تداوم يافت. محصول پيدايش اين دو دنيا، بروز انسان جديد و قديم، توأم با دوگانگيهايي مانند: علم-جهل، تغيير- ثبات و نظاير آن است. بروز اين دوگانگي ها، که يکي انسان را بهسوي تکثر حقيقت و ديگري به حقيقت مطلق مي کشاند، بحراني را پديد آورد که همة عرصه هاي حيات انسان را در قالب دو وجهي نوگرايي- سنتگرايي بازتاب داد. به تدريج و همپاي تمدن غرب، دوگانگيهاي ناشي از جدال عميق سنت و مدرنيسم، از مرزهاي آن گذشت و پا به کشورهاي غيرغربي سنتي گذاشت و تأثيرات شگرفي را بر حوزة انديشه و عمل سياسي در کشورهايي چون ايران برجاي نهاد، از جمله اين تأثيرها، رؤيارويي مفاهيم جديد و قديم سياسي در ايران معاصر است. برداشتهاي بسيار سطحي از مفاهيم غربي و کاربست آنها در جامعه ايراني فاجعه هايي چون تقابل نگاه سخت افزاري و نرمافزاري درعلوم انساني و بحران در روششناسي علوم اجتماعي را در پي داشته است. تلاشهاي زيادي براي گذر از اين بحران، که ميتوان آن را «بحران علوم انساني ايران» نام نهاد، صورت گرفت، ولي نتايج درخور توجهي نداشت. لذا عدم دستيابي به الگوي مناسب بوميسازي، همچنان ضرورت پرداختن به آن و رسيدن به راه حلي در اين زمينه را گوشزد ميکند.
كليدواژهها: بوميسازي، بومگرايي، روش، مفهوم، سنت و مدرنيسم.