* مختارعلي رضايي / دکتري حكمت متعاليه مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني ره     Marezaei1382@gmail.com
اکبر ميرسپاه / استاديار گروه فلسفه مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني ره     mirsepah@iki.ac.ir
محمدعلي محيطي اردکان / استاديار گروه فلسفه مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني ره     hekmatquestion@gmail.com
‌دريافت: 19/11/1399 ـ پذيرش: 13/01/1400
چکيده
مقالة حاضر با رويکردي مسئله‌محورانه و با توصيف و تحليل روش‌شناسي خردورزي به‌دنبال خردورزي‌اي درست، اصولي و براساس يک اصطلاح، اسلامي است. روشن است که بدون بحث دربارة روش شناخت در خردورزي، ابزار خردورزي و مباني خردورزي نمي‌توان از روش‌شناسي خردورزي سخن به ‌ميان آورد؛ زيرا شناخت روش زماني معناي دارد که اولاً راه شناخت معلوم باشد؛ ثانياً ابزار شناخت نيز مشخص باشد؛ ثالثاً با توجه به اينکه ممکن نيست روش بدون داشتن پيش‌فرض و مباني به ‌کار گرفته شود، بايد در روش‌شناسي از مباني خردورزي نيز بحث نمود. پژوهش حاضر نشان مي‌دهد که خردورزي در انواع روش‌هاي تحقيق وجود دارد؛ هم در روش تعقلي، هم در روش تجربي و هم در روش نقلي و تاريخي. ابزار خردورزي منطق است که در سه قسمت مفاهيم و تعاريف، گزاره‌ها و قضايا، قياس و استدلال هويداست. مباني خردورزي در مبناي معرفت‌شناختي (امکان شناخت، و عدم انحصار شناخت در محسوسات)، هستي‌شناختي (رئاليسم، و انقسام موجود به مادي و مجرد) و انسان‌شناختي (دوبعدي بودن، اختيار، کرامت و خلافت الهيِ انسان) قابل بحث است.
کليد‌واژه‌ها: روش، روش‌شناسي، خردورزي، ابزار خردورزي، مباني خردورزي.