روش شناسی پژوهش در علوم انسانی

دین منظومه ای از آموزه های نظری و احکام عملی درهم تنیده و منسجم است. شناخت جزیره ای و غیرمنسجم از دین، گرچه خالی از فایده نیست، اما قطعاً نقایص زیادی دارد. «نظام عناصر دین» عنوان طرحی پژوهشی است که به روش توصیفی ـ تحلیلی به دنبال پاسخ به این پرسش است که بین تعالیم دین چه رابطه ای برقرار است؟ بررسی نظام تعالیم دین با محوریت روابط علّی بین عناصر وحیانی، کشف نظام تعالیم دین را آسان تر و دقیق تر می کند. مراد از این عناصر، موضوعات مسائل دین است که در آیات و روایات به آنها تصریح شده است. نظام عناصر دین شامل خرده نظام های متعددی است. مطابق پژوهش های انجام شده، نظام اسماء و صفات الهی جامع ترین نظامی است که تمام عناصر دین ذیل آن قرار می گیرند. نظام های خلقت و ربوبیت ذیل نظام اسماء و صفات، نظام های خردتر بعدی را تشکیل می دهند. نظام های هدایت و عبودیت، ذیل نظام ربوبیت، جامع ترین نظام هایی اند که وظایف راهبردی هادیان و مردم را مشخص می کنند. این نظام ها با بررسی عناصر فرعی ذیل آنها توسعه می یابند و به نظام های خردتری می رسند.