سال دوازدهم، شماره اول، پياپي 23، بهار و تابستان 1400‌

يحيي نورمحمدي نجف‌آبادي/ استاديار گروه معارف اسلامي دانشگاه ملاير    normohamadi126@gmail.com
‌دريافت: 12/10/1400 ـ پذيرش: 10/02/1401
چکيده
کتاب‌هاي درسي و متون آموزشي به‌مثابه يکي از مهم‌ترين ارکان نظام آموزش، نقشي اثرگذار و کليدي در فرايند آموزش و دست‌يافتن به اهداف هر نظام آموزشي دارند. ازاين‌رو، در تدوين و نگارش آنها بايد شاخص‌ها و ويژگي‌هايي خاص را در نظر داشت تا بتوان هرچه بهتر به مقاصد مدنظر در تدوين آنها دست يافت. ويژگي‌ها و شاخص‌هاي متون آموزشي، اين دست از کتاب‌ها را از ساير کتاب‌هاي علمي، تحقيقي، ترويجي و مروري يا عمومي که در جهت تبيين موضوع يا نظريه‌اي علمي نوشته مي‌شوند يا مسئله‌اي عمومي و غيرعلمي را بازگو مي‌کنند، متمايز مي‌سازد. در ساختاري نو و قالبي جديد مي‌توان انواع معيارها و شاخص‌هاي لازم براي تدوين کتاب‌هاي درسي را در شش قسم گردآوري و ارائه کرد: 1) شاخص‌هاي مربوط به اهداف؛ 2) شاخص‌هاي مربوط به روش؛ 3) شاخص‌هاي مربوط به محتوا؛ 4) شاخص‌هاي مربوط به شکل ظاهري؛ 5) شاخص‌هاي مربوط به ساختار؛ 6) شاخص‌هاي روان‌شناختي. در ذيل هريک از اين اقسام شش‌گانه، شاخص‌هاي متعددي قرار مي‌گيرد که اين مقاله با روش توصيفي ـ تحليلي به تبيين و ارائه آنها خواهد پرداخت. براي گردآوري شاخص‌هاي مطرح‌شده براي کتاب درسي استاندارد از روش کتابخانه‌اي استفاده شده است.
كليدواژه‌ها: معيار، شاخص، کتاب درسي، محتواي آموزشي، تدوين کتاب.