* سيدروح‌الله نورافشان
/ دانشجوي کارشناسي ارشد فلسفة دين مؤسسه آموزشي پژوهشي امام خميني ره s.r.noorafshan@gmail.com
محمد جعفري/ دانشيار گروه کلام و فلسفة دين مؤسسة آموزشي پژوهشي امام خميني ره jafari@iki.ac.ir
دريافت: 25/05/1401 ـ پذيرش: 11/09/1401
چکيده
ازجمله تأثيرگذارترين مسائل در راه دستيابي به علوم انساني اسلامي، نحوه مواجهه با علوم غربي است. حل اين مسئله تأثير مستقيمي بر ميزان بهره‌مندي از اين علوم خواهد گذاشت. در اين‌باره نظريات متفاوتي مطرح است؛ از روشنفکران سکولار گرفته که علم و فناوري غربي را تنها راه پيشرفت تلقي مي‌کنند، تا برخي پژوهشگران ديني که قائل‌اند در علم و تمدن غربي هيچ برگ زريني يافت نمي‌شود که قابل استفاده باشد. هدف اين پژوهش آن است که نحوه مواجهه با علوم غربي را در ديدگاه علامه مصباح يزدي واکاوي کرده، براساس آن ميزان بهره‌مندي از اين علوم را بررسي نمايد. روش پژوهش «توصيفي» و از نوع «تحليل اسنادي» است. از منظر آيتالله مصباح يزدي، در مواجهه با علوم غربي آسيب‌هايي وجود داشته که بايد از آنها برحذر بود. نحوه مواجهه صحيح، «غرب‌پژوهي» است و بايد در اين زمينه نقد و گزينش کرد. اما به عللي ميزان بهره‌مندي از اين علوم در بيشتر ساحت‌ها حداقلي است، به‌ويژه مباني و پيش‌فرض‌ها، روش‌شناسي عقلي و نقلي و جنبه هنجاري علوم انساني. اما بهره‌مندي از علوم پايه، علوم تجربي و روش‌شناسي تجربي مي‌تواند حداکثري باشد. در انديشه آيتالله مصباح يزدي، علوم غربي في‌الجمله قابل استفاده است، ولي ميزان بهره‌مندي از آنها در ساحت‌هاي گوناگون، يکسان نيست.
كليدواژه‌ها: علوم غربي، علوم انساني غربي، نقد علوم غربي، مباني علوم غربي، علامه مصباح يزدي.