روش شناسی پژوهش در علوم انسانی

در تصحیح نسخه های خطی عموماً، اختلاف نسخ را به صورت پاورقی در زیر صفحه نشان می دهند. بر این روش اشکالاتی وارد کرده اند از جمله این که متن را شلوغ و فضای زیادی اشغال می کند و در نهایت، نسخه ها را به صورت کامل گزارش نمی کند. در کنار این روش، شیوه‌ی دیگری وجود دارد که به آن، «سازواره‌ی انتقادی» یا «شیوه‌ی ریتر» می گویند. در این روش، برخلاف «شیوه‌ی پاورقی»، در داخل متن هیچ علامتی قرار نمی گیرد و اختلاف نسخه ها به طور کامل گزارش می شود و نسخه بدل ها فضای کمی را اشغال می کند و میان نسخه بدل ها و توضیحات مصحح کاملاً تفکیک می شود. این شیوه، نخست در خصوص کتاب مقدس به کار رفت و بعدها هلموت ریتر، آن را درباره‌ی کتاب های اسلامی به کار برد. در این مقاله با شیوه‌ی سازواره‌ی انتقادی و روش خواندن و تدوین آن آشنا می شویم.