بررسي چالش‌هاي روش‌شناختي «امكان علوم انساني اسلامي» براساس ديدگاه‌هاي آيت‌‌الله مصباح يزدي

سال دوازدهم، شماره دوم، پياپي 24، پاييز و زمستان 1400‌، ص 23 ـ 38

* سيدحسين حسيني/ دانش‌پژوه كارشناسي ارشد فلسفه مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره) shh1154630@gmail.com
محمدعلي محيطي اردكان/ استاديار گروه فلسفه مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره)     hekmatquestion@gmail.com
‌دريافت: 05/06/1401 ـ پذيرش: 27/09/1401
چکيده
علوم انساني نرم‌افزار هر تمدن است. علوم انساني موجود متناسب با بافت فرهنگي و ايدئولوژي جهان غرب است. علي‌رغم نياز منطقي تمدن نوين اسلامي به اسلامي‌سازي علوم انساني، برخي همچنان در امکان علوم انساني اسلامي تشکيک مي‌کنند. بدين‌روي، لازم است چالش‌هاي نظري اسلامي‌سازي علوم انساني شناسايي، تحليل و ارزيابي شود. پژوهش حاضر با محوريت ديدگاه‌هاي فيلسوف برجسته جهان اسلام، علامه مصباح ‌يزدي، با روش توصيفي ـ تحليلي و با رويکرد انتقادي به بررسي چالش‌هاي روش‌شناختي «امکان علوم انساني اسلامي» پرداخته است. براساس نتايج به‌دست‌آمده، تمايز روش علمي از روش فهم متون ديني و تفکيک مقام «گردآوري» از مقام «داوري» از مهم‌ترين چالش‌هاي دين‌شناختي امکان «علوم انساني اسلامي» است. آيت‌الله مصباح يزدي با تبيين مباني لازم براي اسلامي‌سازي علوم انساني، ازجمله مباني روش‌شناختي، هم به اين چالش‌هاي يادشده پاسخ گفته و هم با تأکيد بر ضرورت علم ديني، راه را براي ارائه نمونه‌هاي عيني علوم انساني اسلامي نيز نشان داده‌ است.
كليدواژه‌ها: علم ديني، علوم انساني اسلامي، روش‌شناسي، روش علمي، مقام داوري، مقام گردآوري.