Pages:
59-78
Receive Date: 2025/11/27
Accept Date: 2025/11/27
Abstract:
The main objective of this paper is to explore the application of the null and alternative statistical hypotheses in quantitative research. The “null hypothesis” is widely employed in applied, especially experimental, studies in order to accept or reject a hypothesis through the use of inferential statistics by researchers in various branches of the humanities—particularly psychology, educational sciences, management, and sociology. In contrast, the “contrapositive hypothesis” (also known as reductio ad absurdum) is typically employed to establish geometric propositions. It is a provisional assumption from which a contradiction is deduced through logical reasoning. Such a contradiction may negate the assumption of the theorem or that of the contrapositive proof itself. Although the distinct application of these two concepts has been widely addressed in the scientific and academic domain, their interrelation has seldom been discussed. This study seeks to elucidate that connection while also identifying their points of convergence and divergence. One of the key findings indicates that in determining the outcome of the null hypothesis, the researcher encounters various types of error (namely Type I and Type II errors); hence, the term “confirmation” is used. However, in the contrapositive method—being devoid of such errors—the term “reasoning” is more appropriate. The null hypothesis is primarily used in quantitative research adopting a deductive approach within an inferential process dependent on numerical data. Although hypotheses may be defined in qualitative studies, they lack structural rigor and coherence, due to their inductive, subjectivist, and interpretive approach based on oral and narrative data presentation and analysis.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :فرضیههای آماری (HO) و (HA) و کاربرد آنها در پژوهشهای کمّی
Abstract:
هدف اصلی این نوشتار توجه به کاربرد فرضهای آماری صفر و خلف در پژوهشهای کمّی است. «فرض صفر» در پژوهشهای کاربردی، بهویژه آزمایشی، برای تأیید یا رد یک فرضیه، با عنایت به آمار استنباطی مورد استفادة فراوان محققان رشتههای گوناگون علوم انسانی، بهخصوص روانشناسی، علوم تربیتی، مدیریت و جامعهشناسی قرار میگیرد. اما «فرض خلف» برای اثبات قضایای هندسی است که فرضی موقتی است و به یاری استدلال، گزارة باطلی از آن نتیجه گرفته میشود. چنین گزارهای ممکن است فرض قضیه یا فرض برهان خلف را نفی کند. دربارة کاربرد این دو واژه، به تفکیک و فراوان در جهان علم و پژوهش بحث شده، اما دربارة ارتباط این واژگان سخنی به میان نیامده است. این نوشتار به ارتباط این فرض پرداخته است. همچنین به وجوه تشابه و تمایز آنها اشاره کرده است. ازجمله نتایج بهدستآمده این است که در حصول نتیجة فرض صفر، محقق با انواع خطا (خطای نوع اول و خطای نوع دوم) مواجه است. بنابرین از واژة «تأیید» استفاده میشود؛ ولی در فرض خُلف چون فاقد خطاست، از واژة «استدلال» استفاده میشود. فرضیة صفر برای تحقیقات کمّی با رویکرد قیاسی در فرایند یک استنتاج که به دادههای عددی وابسته است نیز بهکار میرود. در تحقیقات کیفی میتوان فرضیه تعریف کرد، اما فاقد ساختار و انسجام است؛ زیرا دارای رویکرد استقرایی، ذهنگرا و تأویلی متکی بر تفسیر و ارائة اطلاعات دادههای شفاهی و روایتی است.
References:
- آذرنوش، موسی و دیگران (1345). هندسه سال چهارم ادبی. تهران: شرکت سهامی طبع و نشر کتابهای درسی ایران.
- ادواردز، جک ای و دیگران (1384). تحقیق پیمایشی. ترجمة سیدمحمد اعرابی و داود ایزدی. تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
- اسماعیلی، علی و بیابانگرد، اسماعیل (1388). آمار وروش تحقیق. تهران: سنجش.
- بازرگان، عباس (1397). روشهای تحقیق کیفی و آمیخته. تهران: دیدار.
- بانیفیس، دیوید، ر. (1395). طرح آزمایشها و روشهای آماری برای پژوهش در علوم اجتماعی و رفتاری. ترجمة هوشنگ طالبی و دیگران. تهران: سمت.
- بست، جان (1390). روشهای تحقیق در علوم تربیتی و رفتاری. ترجمة پاشا شریفی و نرگس طالقانی. تهران: رشد.
- بوریچ، ویلیام یان بردمور (1386). هنر تحقیق علمی. ترجمة محمدتقی فرامرزی. تهران: مازیار.
- حافظنیا، محمدرضا (1401). مقدمهای بر روش تحقیق در علوم انسانی. تهران: سمت.
- حسنزاده، رمضان (1401). روشهای تحقیق در علوم رفتاری. تهران: ساوالان.
- خاکی، غلامرضا (1401). روش تحقیق در مدیریت. تهران: فوژان.
- خلعتبری، جواد (1399). مباحثی در آمار توصیفی و استنباطی. تهران: ساد.
- دلاور، علی (1399الف). احتمالات و آمار کاربردی در روان شناسی و علوم تربیتی. تهران: رشد.
- دلاور، علی (1399ب). مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی. تهران: رشد.
- دلاور، علی (1400). روشهای تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی. تهران: دانشگاه پیام نور.
- رایف، دانیل و دیگران (1391). تحلیل پیامهای رسانهای. ترجمة مهدخت بروجردی علوی. تهران: سروش.
- رنجبران، هادی (1392). آمار و احتمال. تهران: کتاب دانشگاهی.
- ساروخانی، باقر (1399). روشهای تحقیق در علوم اجتماعی. تهران: پژوهشهای علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
- ساروخانی، باقر (1399). روشهای تحقیق در علوم اجتماعی. تهران: پژوهشهای علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
- سرمد، زهره دیگران (1396). روشهای تحقیق در علوم رفتاری. تهران: آگاه.
- طاهری تنجابی، محمدتقی (1399). استدلال ریاضی(برهان خلف). رشد برهان، دوره متوسطه، 2 (30)، 33.
- فرانکفورد، چاوا و نچمیاس، دیوید (1390). روشهای پژوهش در علوم اجتماعی. ترجمة فاضل لاریجانی و رضا فاضلی. تهران: سروش.
- فرهادی، حسین (1387). اصول و روش تحقیق در زبانشناسی کاربردی. ترجمة فاطمه جواهری کوپایی و هاجر خانمحمد. تهران: رهنما.
- کرسول، دبلیو (1391). طرح تحقیق در علوم انسانی و اجتماعی. ترجمة اسماعیل سعدیپور. تهران: دوران.
- کرلینجر، فرد ان. (1398). مبانی پژوهش در علوم رفتاری. ترجمة حسنپاشا شریفی و جعفر نجفی زند. تهران: آوای نور.
- کوهن، لوئیس و هالیدی، میشل (1399). آمار در علوم تربیتی و تربیت بدنی. ترجمة علی دلاور. تهران: دانشگاه علامه طباطبائی.
- گال، مردیت و دیگران (1401). روشهای تحقیق کمّی و کیفی در علوم تربیتی و روانشناسی. ترجمة جمعی از مترجمان. تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
- گرینبرگ، ماروین جی. (1389). هندسههای اقلیدسی و نااقلیدسی. ترجمة محمدهادی شفیعیها. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
- گوهرتاج، مینوچهر (1393). دانشنامة جهان اسلام. تهران: بنیاد دائرةالمعارف اسلامی.
- لوین، ریچارد آی. و رابین، دیوید اس. (1395). آمار برای مدیریت. ترجمة عباس صالح و محمدرضا سعدی. تهران: اتحاد ـ جهان نو.
- محمد، کاظم و دیگران (1382). روشهای آماری و شاخصهای بهداشتی. تهران: مؤلفین.
- مصاحب، غلامحسین (1366). مدخل منطق صورت. چ دوم. تهران: حکمت.
- مصاحب، غلامحسین (1370). آنالیز ریاضی. چ ششم. تهران: امیرکبیر.
- مک ناب، دیوید ای. (1395). روشهای تحقیق کمّی و کیفی مدیریت دولتی و سازمانهای غیرانتفاعی. ترجمة رضا واعظی و محمدصادق آزمندیان. تهران: صفار.
- نادری، عزتالله و سیف نراقی، مریم (1399). روشهای تحقیق وچگونگی ارزشیابی آن در علوم انسانی. تهران: بدر.
- نگارشنژاد، عبدالمجید (1381). روشهای مقدماتی آماری در علوم تربیتی. قم: صحفی.
- نیومن، ویلیام لاورنس (1399). رویکردهای کمّی و کیفی. ترجمة حسن داناییفرد و حسین کاظمی. تهران: مؤسسة کتاب مهربان.
- وزیری، شهرام و دیگران (1394). روش تنظیم و گزارش پژوهش در روانشناسی، مشاوره و علوم تربیتی. تهران: روان.
- ویتس، بوریس ایگیل و استویل، جودیت (1376). مقدمهای بر استدلال ریاضی. ترجمة غلامرضا یاسیپور. تهران: مدرسه.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Hedayat Panah Shaldehi, Ahmad, Hedayatpanah, Marziyeh, Hedayatpanah Shaldehi , Badriyeh, Karimi Takrami, Zeynab.(2025) Statistical Hypotheses (H₀ and Ha) and Their Applications in Quantitative Research. Ravesh Shenasi Pazhuhesh Dar Olum Ensani, 14(1), 59-78 https://doi.org/10.22034/pajohesh.2025.5001494
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Ahmad Hedayat Panah Shaldehi; Marziyeh Hedayatpanah; Badriyeh Hedayatpanah Shaldehi ; Zeynab Karimi Takrami."Statistical Hypotheses (H₀ and Ha) and Their Applications in Quantitative Research". Ravesh Shenasi Pazhuhesh Dar Olum Ensani, 14, 1, 2025, 59-78
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Hedayat Panah Shaldehi, A, Hedayatpanah, M, Hedayatpanah Shaldehi , B, Karimi Takrami, Z.(2025) 'Statistical Hypotheses (H₀ and Ha) and Their Applications in Quantitative Research', Ravesh Shenasi Pazhuhesh Dar Olum Ensani, 14(1), pp. 59-78
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Hedayat Panah Shaldehi, A, Hedayatpanah, M, Hedayatpanah Shaldehi , B, Karimi Takrami, Z. Statistical Hypotheses (H₀ and Ha) and Their Applications in Quantitative Research. Ravesh Shenasi Pazhuhesh Dar Olum Ensani, 2025; 14(1): 59-78