The Methodology of Discourse Analysis; Tools for Understanding Social Structures
Article Type:
Research
Writers:
Fatemeh Mohajernia
/ Ph.D. Student of Educational Management, Qom Branch, Islamic Azad University, Qom, Iran. / www.Fmohajer12225@gmail.com
/ Ph.D. Student of Educational Management, Qom Branch, Islamic Azad University, Qom, Iran. / www.Fmohajer12225@gmail.com✍️ Seyfollah Fazlollahi Ghamshi / Associate Professor, Ph.D. in Educational Sciences, Faculty of Humanities, Tolu'e Mehr University, Qom, Iran. / fazlollahigh@tolouemehr.ac.ir
/ Associate Professor, Ph.D. in Educational Sciences, Faculty of Humanities, Tolu'e Mehr University, Qom, Iran. / fazlollahigh@tolouemehr.ac.irAbstract:
"Discourse" is an approach in the social sciences and humanities that analyzes and interprets texts, speeches, and social interactions, grounded in the belief that language and speech are not merely communicative tools but also constructors of social reality. This article seeks to analyze and examine the "discourse" method of Laclau and Mouffe as a powerful tool for a deeper understanding of social and cultural relations. The main objective of this research is to answer the fundamental question of how the discourse method of Laclau and Mouffe can aid in analyzing and interpreting the complexities of human society and the effects of language on behaviors and attitudes. This study employs "Critical Discourse Analysis" (CDA) to examine how power relations are reproduced and reinforced through discourse. Utilizing this method, it will be demonstrated how the approach of Laclau and Mouffe can be effective in analyzing the discourse of power and revealing its hidden mechanisms. The research findings indicate that the discourse method of Laclau and Mouffe, by providing a precise and coherent framework, enables a deeper and more comprehensive analysis of discourse. By emphasizing concepts such as the nodal point, moment, and articulation, it assists researchers in better understanding the complexities of human society and the influences of language on behaviors and attitudes. The results of this research can be beneficial and illuminating for scholars and those interested in this field.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :روش‌شناسی تحلیل گفتمان؛ ابزارهایی برای فهم ساختارهای اجتماعی
Abstract:
«گفتمان» به‌مثابة روش، رویکردی در علوم اجتماعی و انسانی است که به تحلیل و تفسیر متون، گفتارها و تعاملات اجتماعی می‌پردازد و بر این باور استوار است که زبان و گفتار، نه‌تنها ابزارهای ارتباطی، بلکه سازنده‌های واقعیت اجتماعی نیز هستند. مقالة حاضر در پی آن است که روش «گفتمان» لاکلا و موفه را به‌عنوان ابزاری قدرتمند برای درک عمیق‌تر روابط اجتماعی و فرهنگی تحلیل و بررسی کند. هدف اصلی این پژوهش پاسخ به این پرسش اساسی است که روش «گفتمان» لاکلا و موفه چگونه می‌تواند به تحلیل و تفسیر پیچیدگی‌های جامعة انسانی و تأثیرات زبان بر رفتارها و نگرش‌ها کمک کند؟ در این پژوهش، از روش «تحلیل گفتمان انتقادی» (CDA) برای بررسی چگونگی بازتولید و تقویت روابط قدرت از طریق گفتمان بهره گرفته شده است. با استفاده از این روش، نشان داده خواهد شد که چگونه رویکرد لاکلا و موفه می‌تواند در تحلیل گفتمان قدرت و آشکارسازی سازوکارهای پنهان آن مؤثر باشد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که روش گفتمان لاکلا و موفه با ارائة چارچوبی دقیق و منسجم، امکان تحلیل عمیق‌تر و همه‌جانبه‌تر گفتمان را فراهم می‌سازد و با تأکید بر مفاهیمی همچون دال مرکزی، خرده‌دال‌ها و مفصل‌بندی، به پژوهشگران در شناخت بهتر پیچیدگی‌های جامعة انسانی و تأثیرات زبان بر رفتارها و نگرش‌ها یاری می‌رساند. نتایج این پژوهش می‌تواند برای پژوهشگران و علاقه‌مندان به این حوزه مفید و راهگشا باشد.
References:
- آزادی‌نژاد، محمدرضا و دیگران (1403). تحلیل گفتمان بیلبوردهای شهر تهران: غیریت‌سازی در پیام‌های فرهنگی و سیاسی. مطالعات فرهنگ ـ ارتباطات، 66(98)، 135-166.
- امان‌الهی، زهرا و دیگران (1403). گفتمان امید در سطوح مختلف سهم‌گذاری: تحول فردی، تحول علوم انسانی. مطالعات تحول در علوم انسانی، 3(1)، 119ـ145.
- تاجیک، محمدرضا (1379). مدیریت بحران: نقدی بر شیوه های تحلیل و تدبیر بحران در ایران. تهران: فرهنگ گفتمان.
- حسینی‌زاده، سیدمحمدعلی (1383). نظریة گفتمان و تحلیل سیاسی. قم: دانشگاه باقرالعلوم.
- حقیقت، سیدصادق (1394). روش‌شناسی علوم سیاسی. چ چهارم. قم: دانشگاه مفید.
- رضایی‌پناه، امیر (1403). تحلیل چگونگی بازنمایی هویت در گفتمان بنیادها و مراکز ایران‌شناسی غرب. مطالعات ایران‌شناسی، 8(1)، 1ـ37.
- سام‌خانیانی، علی‌اکبر و بخشایی‌زاده، محمد (1403). تحلیل ابعاد گفتمان تساهل و مدارا در دیوان حافظ شیرازی. مطالعات ایرانی، 23(46)، 313-337.
- سرسرابی، شراره‌سادات و ذوالفقاری، سمانه (1403). تحلیل زبان‌شناختی گفتمان زائران حرم امام رضا. فرهنگ رضوی، 2(46)، 201-222.
- سلطانی، سیدعلی‌اصغر (1383). تحلیل گفتمان به‌مثابة نظریه و روش. قم: دانشگاه باقرالعلوم.
- شیلتون، پاول و شفنو، کریستینا (1377). گفتمان و سیاست. ترجمة مصطفی یونسی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی.
- فیرحی، داود (1378). امام خمینی؛ گفتمان تجدد اسلامی. قم: دانشگاه باقرالعلوم.
- قوام، سیدعبدالعلی و اسدی، مشکات (1393). بررسی تطبیقی جایگاه زن در گفتمان‌های مختلف تاریخ معاصر ایران. مطالعات میان‌فرهنگی، 9(23)، 9-39.
- کسرایی، محمدسالار و پوزش شیرازی، علی (1388). نظریة گفتمان لاکلا و موفه؛ ابزاری کارمد در فهم و تبیین پدیده‌های سیاسی. سیاست، 39 (3)، 339-360.
- لیتیل، دانیل. (1373). گونه‌های تبیین اجتماعی: مقدمه‌ای بر فلسفة اجتماعی. ترجمة مجید محمدی. تهران: مؤلف.
- مشکین‌فام، مهرداد و دیگران (1403). تحلیل گفتمان مقام معظم رهبری در حوزۀ امنیت فرهنگی ایران. مطالعات فرهنگی پلیس، 11(2)، 32-39.
- مقدمی، محمدتقی (1390). نظریة تحلیل گفتمان لاکلا و موف و نقد آن (نقد نظریة تحلیل خطاب لاکلاف موفیه). معرفت فرهنگی اجتماعی، 2(6)، 91-124.
- مهاجرنیا، محسن (1402). گفتمان انقلاب اسلامی. قم: مؤسسة آموزش عالی طلوع مهر.
- هوارث، دیوید (1398). گفتمان. ترجمة روح‌الله قاسمی. تهران: اندیشة احسان.
References:
- Bazerman, C. (1988). Shaping written knowledge: The genre and the activity of the experimental article in science. University of Wisconsin Press.
- Fairclough, N. (1995). Media discourse. Edward Arnold.
- Laclau, E. (1993). Politics and the limits of modernity. In T. Docherty (Ed.), Postmodernism: A reader (p 336–352). Harvester Wheatsheaf.
- Laclau, E. (1995). New reflections on the revolution of our time. Routledge.
- Laclau, E., & Mouffe, C. (1985). Hegemony and socialist strategy: Towards a radical democratic politics. Verso.
- Locke, T. (2004). Critical discourse analysis. Continuum.
- Mouffe, C. (2000). The democratic paradox. Verso.
- Pechtelidis, Y., & Stamou, A. G. (2017). The “competent child” in times of crisis: A synthesis of Foucauldian with critical discourse analysis in Greek pre-school curricula. Palgrave Communications, 3(1), Article 17065.
- Van Leeuwen, T. (2007). Legitimation in discourse and communication. Discourse & Communication, 1(1), 91–112.
- Wodak, R.; McEnery, T.; Kryzanowski, M.; Khosravinik, M.; Gabrielatos, C. & Baker, P. (2008). Combining critical discourse analysis and corpus linguistics to examine discourses of refugees and asylum seekers in the UK press: A useful methodological synergy? Discourse & Society, 19(3), 273–306.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
Mohajernia, Fatemeh, Fazlollahi Ghamshi, Seyfollah.(2025) The Methodology of Discourse Analysis; Tools for Understanding Social Structures. Ravesh Shenasi Pazhuhesh Dar Olum Ensani, 14(2), 55-76 https://doi.org/10.22034/pajohesh.2025.5001718
Fatemeh Mohajernia; Seyfollah Fazlollahi Ghamshi."The Methodology of Discourse Analysis; Tools for Understanding Social Structures". Ravesh Shenasi Pazhuhesh Dar Olum Ensani, 14, 2, 2025, 55-76
Mohajernia, F, Fazlollahi Ghamshi, S.(2025) 'The Methodology of Discourse Analysis; Tools for Understanding Social Structures', Ravesh Shenasi Pazhuhesh Dar Olum Ensani, 14(2), pp. 55-76
