انعكاس و تأثيرگذاري انديشه علامه مصباح يزدي در پژوهش‌هاي حوزوي و دانشگاهي

سال دوازدهم، شماره دوم، پياپي 24، پاييز و زمستان 1400‌، ص 91 ـ 102

بهروز همايي/ کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسي دانشگاه تهران Homaei.lib@gmail.com
‌دريافت: 22/04/1401 ـ پذيرش: 22/08/1401
چکيده

تأثيرگذاري و جامعيت فکري آيت‌الله مصباح يزدي در زمينه‌هاي گوناگون علوم عقلي، سياسي، تفسير، کلام و مانند آن موجب گرديده است کتاب‌ها، مقالات و پايان‌نامه‌هاي فراواني درباره شخصيت، آثار، آراء و انديشه‌هاي ايشان تأليف گردد. بدين‌روي، لازم است ثأثير انعکاس آثار ايشان در حوزه‌هاي گوناگون معرفي شود. اين پژوهش با استفاده از روش «علم‌سنجي»، پايان‌نامه‌هاي مرتبط با شخصيت، آراء و انديشه‌هاي علامه مصباح يزدي در رساله‌هاي دانشگاهي و حوزوي را بررسي مي‌کند. طي سال‌هاي 1376 تا پايان 1399 تعداد 283 پايان‌نامه در مراکز دانشگاهي و حوزوي در اين زمينه دفاع شده که از ميان آنها 167 عنوان حوزوي و 116 عنوان دانشگاهي بوده است. بيشترين پايان‌نامه‌ها نيز در سال‌هاي 1395 و 1391 تأليف گرديده است. در ميان مقاطع تحصيلي نيز مقطع کارشناسي ارشد (سطح سه) با 252 پايان‌نامه بيشترين تعداد را داشته ‌است. تحليل موضوعي پايان‌نامه‌هاي مرتبط نيز بيانگر آن است که اين پايان‌نامه‌ها در 16 حوزه موضوعي نگارش يافته‌ که از ميان آنها حوزه‌هاي علوم سياسي با 61 عنوان و فلسفه با 54 عنوان بيشترين تعداد را داشته ‌است. 208 استاد راهنما و 203 استاد مشاور وظيفه راهنمايي و راهبري اين پايان‌نامه‌ها را برعهده داشته‌اند که از ميان آنها حسن معلمي با 12 عنوان راهنمايي و اکبر ميرسپاه با 9 عنوان مشاوره بيشترين آمار را به خود اختصاص داده‌اند. از ميان 67 دانشگاه و مرکز آموزشي و پژوهشي، «مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني» و «مجتمع آموزش عالي امام خميني» بيشترين تعداد پايان‌نامه مرتبط را داشته‌اند.

كليدواژه‌ها: علامه محمدتقي مصباح يزدي، پايان‌نامه، سنجش علم، توليدات علمي، مراکز پژوهشي.