روش شناسی پژوهش در علوم انسانی، سال سیزدهم، شماره دوم، پیاپی 26، بهار و تابستان 1401، صفحات 27-46

    نقش باور به اختیار در اسلامی‌سازی علوم انسانی از نگاه علامه مصباح یزدی*

    نوع مقاله: 
    ترویجی
    نویسندگان:
    اسمعیل سلطانی بیرامی / استادیار گروه تفسیر و علوم قرآن مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) / soltani@qabas.net
    چکیده: 
    مبانى و زیرساخت‏هاى علوم انسانى در شکل دهی علوم یادشده تأثیر بسزایى دارند. یک دسته از این مبانی انسان شناختی است؛ زیرا نوع نگاه محقق به انسان، مسائل زیادى (از قبیل موضوع، روش و هدف) را در علوم انسانى تعیین می کند. این مقاله به روش توصیفی ـ تحلیلی به نقش «اختیار» در اسلامی سازی علوم یادشده از نگاه علامه مصباح یزدی پرداخته است. حاصل آنکه این مبنا در توسعه و تضییق موضوعات، مسائل و اهداف این علوم و نیز در ایجاد، مدیریت، تغییر، توصیه، تبیین، تحلیل، پیش بینی، اصلاح، تقویت، ارزش گذاری و پایش کنش ها در همه علوم مرتبط با کنش های انسان نقش اصلی دارد.
    Article data in English (انگلیسی)
    Title: 
    Allameh Misbah Yazdi on the Role of Free will in the Islamization of Humanities
    Abstract: 
    The foundations and infrastructures of humanities have a decisive role in the formation of those disciplines of knowledge. One set of those foundations is anthropological, because the researcher's adopted approach decides many issues (such as the topic, method, and aim) in humanities. In what follows, the author addresses Allameh Misbah Yazdi's view on the role of free will in the Islamization of the above-mentioned disciplines of knowledge through a descriptive-analytic method. In a nutshell, this foundation plays the major role in the expansion or confinement of topics issues and aims of those disciplines of knowledge, and in creating, management, change, advice, explanation, analysis, prediction, amendment, reinforcement, evaluation, observing the actions in all disciplines connected with man's actions.
    متن کامل مقاله: 

    * این مقاله در همایش بین المللی «علوم انسانی اسلامی در اندیشه علامه محمدتقی مصباح یزدی» پذیرش شده است.
     

    • ابن‌خلدون، عبدالرحمن، 1978م، مقدمه ابن‌خلدون، بيروت، دار القلم.
    • ابن‌فارس، احمدبن زكريا، 1404ق، معجم مقاييس اللغة، قم، مكتب الاعلام الاسلامي.
    • تهانوي، محمدعلي، ۱۹۹۶م، موسوعة کشاف إصطلاحات الفنون و العلوم، بيروت، مکتبة لبنان ناشرون.
    • جمعي از نويسندگان، 1397، مباني علوم انساني اسلامي از ديدگاه آيت‌الله مصباح يزدي، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
    • جوهرى، اسماعيل‌بن حماد، 1376ق، الصحاح: تاج اللغة و صحاح العربية، بيروت: دار العلم للملايين.
    • دبيرخانه همايش مباني فلسفي علوم انساني، 1389، مباني فلسفي علوم انساني (گفت‌وگوها)، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
    • راغب اصفهانى، حسين‌بن محمد، 1412ق، مفردات ألفاظ القرآن، بيروت، دار الشاميه.
    • رجبي، محمود، 1379، انسان‌شناسي، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
    • رجبي، محمود، 1381، تاريخ تفکر اجتماعي در اسلام، تهران، سمت.
    • سروش، عبدالکريم، 1357، فلسفه تاريخ، تهران، حکمت.
    • شريفي، احمدحسين، 1393، مباني علوم انساني اسلامي، تهران، آفتاب توسعه.
    • شريفي، احمدحسين، 1400، «علم ديني در نگاه علامه مصباح: مواجهه سه‌سطحي با علوم انساني»، صدرا علوم انساني اسلامي، سال دهم، ش 37، ص 33ـ74.
    • شولتز، دوان، 1387، نظريه‌هاي شخصيت، ترجمة يوسف کريمي و همکاران، تهران، ارسباران.
    • طباطبائي، سيدمحمدحسين، 1416ق، نهاية الحکمة، قم، جامعة مدرسين.
    • طباطبائي، سيدمحمدحسين، بي‌تا، اصول فلسفه و روش رئاليسم، تهران، صدرا.
    • طريحى، فخرالدين، 1375، مجمع البحرين، تهران، مرتضوي.
    • گروهي از نويسندگان، 1390، فلسفه تعليم و تربيت اسلامي، زيرنظر آيت‌الله محمدتقي مصباح يزدي، تهران، مؤسسة فرهنگي مدرسان برهان.
    • مصباح يزدى، محمدتقى، 1391الف، جامعه و تاريخ از نگاه قرآن، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
    • مصباح يزدى، محمدتقى، 1391ب، فلسفه اخلاق، تحقيق و نگارش احمدحسين شريفي، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
    • مصباح يزدى، محمدتقى، 1378، آموزش فلسفه، تهران، اميركبير.
    • مصباح يزدى، محمدتقى، 1384، نقد و بررسي مکاتب اخلاقي، تحقيق و نگارش احمدحسين شريفي، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
    • مصباح يزدى، محمدتقى، 1391ج، معارف قرآن: خداشناسي، كيهان‌شناسي، انسان‌شناسي، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
    • مصباح يزدى، محمدتقى، 1391د، اخلاق در قرآن، تحقيق و نگارش محمدحسين اسکندري، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
    • مصباح يزدى، محمدتقى، 1391هـ .، نظريه سياسي اسلام، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
    • مصباح يزدى، محمدتقى، 1392الف، حقوق و سياست در قرآن، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
    • مصباح يزدى، محمدتقى، 1392ب، انقلاب اسلامي و ريشه‌هاي آن، تحقيق و نگارش قاسم شبان‌نيا، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
    • مصباح يزدى، محمدتقى، 1392ج، رابطه علم و دين، تحقيق و نگارش علي مصباح، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
    • مصباح يزدى، محمدتقى، 1392د، انسان‌شناسي در قرآن، تنظيم و تدوين محمود فتحعلي، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
    • مصباح يزدى، محمدتقى، 1394، حکيمانه‌ترين حکومت، تحقيق و نگارش قاسم شبان‌نيا، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
    • مطهري، مرتضي، 1369، فلسفه تاريخ، تهران، صدرا.
    • معين، محمد، 1386، فرهنگ معين، تهران، اميرکبير.
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    سلطانی بیرامی، اسمعیل.(1401) نقش باور به اختیار در اسلامی‌سازی علوم انسانی از نگاه علامه مصباح یزدی*. دو فصلنامه روش شناسی پژوهش در علوم انسانی، 13(2)، 27-46

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    اسمعیل سلطانی بیرامی."نقش باور به اختیار در اسلامی‌سازی علوم انسانی از نگاه علامه مصباح یزدی*". دو فصلنامه روش شناسی پژوهش در علوم انسانی، 13، 2، 1401، 27-46

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    سلطانی بیرامی، اسمعیل.(1401) 'نقش باور به اختیار در اسلامی‌سازی علوم انسانی از نگاه علامه مصباح یزدی*'، دو فصلنامه روش شناسی پژوهش در علوم انسانی، 13(2), pp. 27-46

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    سلطانی بیرامی، اسمعیل. نقش باور به اختیار در اسلامی‌سازی علوم انسانی از نگاه علامه مصباح یزدی*. روش شناسی پژوهش در علوم انسانی، 13, 1401؛ 13(2): 27-46