Ravesh Shenasi Pazhuhesh Dar Olum Ensani, Volume 14, Issue 2, No 28, Year 2025 , Pages 97-118

    Investigating Ambiguities in Measurement Scales in Research and Resolving them through the Properties and Laws of Mathematical Sciences

    Article Type: 
    Promotional
    Writers:
    ✍️ Ahmad Hedayat Panah Shaldehi / Ph.D. in Mathematics, National Skills University of Guilan Province, Dr. Moein Faculty, Rasht / ahmad.hedayatpanah@gmail.com
    Badriyeh Hedayatpanah Shaldehi / M.A. in Qur'anic Studies, Farhangian University of Guilan / atharhedayatpanah@gmail.com
    ali sefidi / M.A. in Geography, Farhangian University of Guilan / p.t.t.guilan@gmail.com
    zahra namvararabani / Ph.D. in Psychology, Farhangian University of Guilan / abi.parandeh@yahoo.com
    Marziyeh Hedayatpanah / M.A. in Information Technology, National Skills University of Tehran Province, Vali Asr Faculty / m.hedayatpanah.86@gmail.com
    doi 10.22034/pajohesh.2025.5002009
    Abstract: 
    The primary objective of this research is to investigate the ambiguities in measurement scales and to resolve them by utilizing the properties and laws of mathematical sciences. The research method is fundamental with a pure approach, and data have been collected by referencing reputable domestic and international sources. Despite their numerous advantages, the existing measurement scales present challenges from the perspective of humanities researchers, the most significant of which pertains to the ordinal scale. The results indicate that the ordinal scale has a qualitative nature, and only discrete numbers are applicable within it. In this scale, the mean is not definable, and thus, it cannot be upgraded to an interval scale. The improper use of the mean in an ordinal scale leads to errors in the calculation of standard deviation, analysis of variance, selection of statistical tests, the assumption of a balanced distribution, and other related analyses. Consequently, the statistical validity of the research is called into question. Another finding of the research is that nominal, interval, and ratio scales possess the property of mathematical equivalence, whereas the ordinal scale lacks this characteristic. Finally, a set of arguments and perspectives are presented to resolve the aforementioned ambiguities.
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :بررسی ابهامات مقیاس‌های اندازه‌گیری در پژوهش‌ها و رفع آن از طریق خواص و قوانین علوم ریاضی
    Abstract: 
    هدف اصلی: "بررسی ابهامات مقیاسهای اندازه گیری و رفع ابهام از طریق خواص و قوانین علوم ریاضی وآمار است". روش تحقیق از نوع بنیادی با رویکرد محض و روش گردآوری داده ها ، با استناد به منابع معتبرداخلی و خارجی انجام شده است . مقیاسهای اندازه گیری با همه محاسنی که دارند از نظر پژوهشگران علوم انسانی دارای ابهام هایی هستند که چالش برانگیز است. مهم ترین مقیاسی که ابهام متوجه آن است مقیاس ترتیبی است. نتایج حاصله بیانگر آن است که مقیاس ترتیبی ماهیتاً حالت کیفی دارد و فقط اعداد گسسته در آن کارایی دارند. درمقیاس ترتیبی میانگین تعریف نمی شود.بنابراین نمی توان آن را به مقیاس فاصله ای ارتقاء داد. استفاده نابجا از میانگین باعث خطا در انحراف معیار،تحلیل واریانس ، نحوه استفاده ازآزمون ها ، توزیع نرمال و دیگر موارد مربوطه خواهد شد، لذا ، تحقیق از نظرآماری بی اعتبار می شود. نتیجه دیگر اینکه مقیاسهای اسمی ، فاصله ای و نسبی دارای خاصیت هم ارزی ریاضی هستند اما مقیاس ترتیبی فاقد این خاصیت است. استدلال ها و نظراتی برای رفع ابهام ها ارائه شده است.
    References: 
    • استربای، اسمیت مارک و دیگران (1389). درآمدی بر تحقیق مدیریت. ترجمة سیدمحمد اعرابی و داود ایزدی. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
    • ایستربای اسمیت و دیگران (1384). درآمدی بر تحقیق مدیریت. ترجمة سیدمحمد اعرابی و داود ایزدی. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
    • بریتیوم، فرانسوا و لامورو، آندره (1395). روش تحقیق در روان‌شناسی. ترجمة حمزه گنجی. تهران: ساوالان.
    • بست، جان (1390). روش‌های تحقیق در علوم تربیتی و رفتاری. ترجمة پاشا شریفی و نرگس طالقانی. تهران: رشد.
    • بلیکی، نورمن (1395). طراحی پژوهش‌های اجتماعی. ترجمة حسن چاوشیان. تهران: نشر نی.
    • بوریچ، ویلیام یان بردمور (1386). هنر تحقیق علمی. ترجمة محمدتقی فرامرزی. تهران: مازیار.
    • بهبودیان، جواد (1401). آمار و احتمال مقدماتی. مشهد: دانشگاه امام رضا.
    • تدلی، چارلز و تشکری، عباس (1396). بنیان‌های پژوهش ترکیبی. ترجمة اکبر زارع و دیگران. یزد: دانشگاه یزد.
    • چاوا، فرانکفورد و نچمیاس، دیوید (1390). روش‌های پژوهش در علوم اجتماعی. ترجمة فاضل لاریجانی و رضا فاضلی. تهران: سروش.
    • خلعتبری، جواد (1399). مباحثی در آمار توصیفی و استنباطی. تهران: ساد.
    • دانشجو، عبدالحمید و دیگران (1396). SPSS در تربیت بدنی. تهران: عصر انتظار.
    • دلاور، علی (1399). احتمالات و آمار کاربردی در روان‌شناسی و علوم تربیتی. تهران: رشد.
    • دواس، دیوید، ا. دی (1397). پیمایش در تحقیقات اجتماعی. ترجمة هوشنگ نایبی. چ دوازدهم. تهران: نشر نی.
    • رایف، دانیل و دیگران (1391). تحلیل پیام‌های رسانه‌ای. ترجمة مهدخت بروجردی علوی. تهران: سروش.
    • رفیع‌پور، فرامرز (1392). کندوکاوها و پنداشته‌ها. تهران: شرکت سهامی انتشار.
    • روبرت، هوگ و آلن، کراینگ (1388). آمار ریاضی. ترجمۀ نوروز ایزددوستار. تهران: دانشگاه تهران.
    • ساروخانی، باقر (1393). روش‌های تحقیق در علوم اجتماعی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
    • ساعی، علی (1400). روش پژوهش تطبیقی با رویکرد تحلیل کمّی تاریخی و فازی. تهران: آگه.
    • سرمد، زهره و دیگران (1396). روش‌های تحقیق در علوم رفتاری. تهران: آگاه.
    • سیف، علی‌اکبر (1401). روش‌های اندازه‌گیری و ارزشیابی آموزشی. تهران: دوران.
    • شیری، قهرمان (1390). ابهام. فنون ادبی، س3، 2(5). اصفهان: دانشگاه اصفهان.
    • صائب تبریزی، محمدعلی (1384). دیوان اشعار. تهران: نگاه.
    • صبری، نورمحمد (1400). درآمدی بر روش تحقیق در حقوق. تهران: میزان.
    • طالقانی، محمود (1381). روش تحقیق نظری. تهران: دانشگاه پیام نور.
    • فربد، ابراهیم و دیگران (1394). تحلیل داده‌های پرسشنامه‌ای به کمک نرم افزارSPSS. تهران: عابد.
    • فورزانو، لوری آن بی. و فردریک، جی. گراوتر (1401). روش‌های پژوهش در علوم رفتاری. ترجمۀ عباسعلی خان‌زاده و دیگران. تهران: رشد فرهنگ.
    • کارناپ، رودلف (1393). مبانی فلسفه علم فیزیک. ترجمۀ یوسف عفیفی. تهران: نیلوفر.
    • کرسول، جان دبلیو (1396). رویکردهای کمّی، کیفی و ترکیبی. ترجمة حسن دانایی‌فرد و علی صالحی. تهران: کتاب مهربان.
    • کرلینجر، فرد ان. (1398). مبانی پژوهش در علوم رفتاری. ترجمة حسن پاشا شریفی و جعفر نجفی زند. تهران: آوای نور.
    • کوهن، لوئیس و هالیدی، میشل (1399). آمار در علوم تربیتی و تربیت بدنی. ترجمة علی دلاور. تهران: دانشگاه علامه طباطبائی.
    • گال، مردیت ادمین و دیگران (1401). روش‌های تحقیق کمّی و کیفی در علوم تربیتی و روان‌شناسی. ترجمة احمدرضا نصر و دیگران. تهران: دانشگاه شهید بهشتی و سمت.
    • گرین، جودیت و الیویرا، مائلا دی (1397) کاربرد آزمون‌های آماری و پژوهش‌های علوم رفتاری. ترجمة علی دلاور و مهرداد پژهان. تهران: ارسباران.
    • لطف‌آبادی، حسین (1394). سنجش و اندازه‌گیری در علوم تربیتی و روان‌شناسی. اصفهان: حکیم فردوسی.
    • لوین، ریچارد آی و رابین، دیوید اس. (1395). آمار برای مدیریت. ترجمة عباس صالح و محمدرضا سعدی. تهران: اتحاد ـ جهان نو.
    • لیپ چوتز، سیمور (1362) نظریة مجموعه‌ها. ترجمة محمود مهدی‌زاده. تهران: امیرکبیر.
    • مصاحب، غلامحسین (1385). آنالیز ریاضی. تهران: امیرکبیر.
    • مک‌ناب، دیوید ‌ای. (1395). روش‌های تحقیق کمّی و کیفی مدیریت دولتی و سازمان‌های غیرانتفاعی. ترجمۀ رضا واعظی و محمدصادق آزمندیان. تهران: صفار.
    • نیومن، ویلیام لاورنس (1399). رویکرد‌های کمّی و کیفی. ترجمة حسن دانایی‌فرد و حسین کاظمی. تهران: کتاب مهربان.
    • وزیری، شهرام و دیگران (1394). روش تنظیم و گزارش پژوهش در روان‌شناسی، مشاوره و علوم تربیتی. تهران: روان.
    • هدریک، تری ای و دیگران (1381). تحقیق کاربردی (راهنمای عمل). ترجمة سیدمحمد اعرابی و داود ایزدی. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگ اسلامی.
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Hedayat Panah Shaldehi, Ahmad, Hedayatpanah Shaldehi , Badriyeh, sefidi, ali, namvararabani, zahra, Hedayatpanah, Marziyeh.(2025) Investigating Ambiguities in Measurement Scales in Research and Resolving them through the Properties and Laws of Mathematical Sciences. Ravesh Shenasi Pazhuhesh Dar Olum Ensani, 14(2), 97-118 https://doi.org/10.22034/pajohesh.2025.5002009

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Ahmad Hedayat Panah Shaldehi; Badriyeh Hedayatpanah Shaldehi ; ali sefidi; zahra namvararabani; Marziyeh Hedayatpanah."Investigating Ambiguities in Measurement Scales in Research and Resolving them through the Properties and Laws of Mathematical Sciences". Ravesh Shenasi Pazhuhesh Dar Olum Ensani, 14, 2, 2025, 97-118

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Hedayat Panah Shaldehi, A, Hedayatpanah Shaldehi , B, sefidi, A, namvararabani, Z, Hedayatpanah, M.(2025) 'Investigating Ambiguities in Measurement Scales in Research and Resolving them through the Properties and Laws of Mathematical Sciences', Ravesh Shenasi Pazhuhesh Dar Olum Ensani, 14(2), pp. 97-118

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Hedayat Panah Shaldehi, A, Hedayatpanah Shaldehi , B, sefidi, A, namvararabani, Z, Hedayatpanah, M. Investigating Ambiguities in Measurement Scales in Research and Resolving them through the Properties and Laws of Mathematical Sciences. Ravesh Shenasi Pazhuhesh Dar Olum Ensani, 2025; 14(2): 97-118